لنزها یکی از اجزای اساسی در دوربین عکاسی هستند و نقش بسیار مهمی در ایجاد تصاویر با کیفیت و حرفه‌ای دارند. لنزهای دوربین عکاسی، ساختاری پیچیده دارند و با استفاده از ترکیبی از المان‌ها و عناصر نوری مختلف، تصویر را متمرکز میکنند و به دوربین کمک میکنند تا فاصله‌ها و جزئیات را به درستی ضبط کند. از این رو شناخت مشخصات لنز و انتخاب درست، میتواند نقش مهمی در عکاسی ایفا نماید. در این مقاله لنز دوربین و مشخصات آن معرفی میگردد و همچنین با انواع لنز و کاربردهای آن آشنا میشوید.
لنز دوربین چیست؟
لنز وسیله ای برای رساندن نور به یک نقطه کانونی ثابت میباشد. لنزها بخشی از دوربین عکاسی است که نور را جمع آوری و تصویر سوژه را بر روی سنسور یا فیلم دوربین ایجاد میکند. لنزها از چندین عنصر تشکیل شده‌اند که به هم متصل شده تا نور را برای عبور از خود هدایت کنند. یک لنز عبارت است از شیشه‌های محدب و معقر، عناصر نوری و مکانیزم فوکوس که باهم ترکیب شده‌اند تا تصویری دقیق از سوژه ایجاد نمایند.
لنزها انواع مختلفی دارند و برای کاربردهای متفاوت طراحی شده اند. از جمله لنزهای واید، تله‌فوتو، ماکرو و فیش‌آی، به عکاس این امکان را میدهد که با تنوعی در تأثیرات و افکت‌های تصویری بازی کند و نتایج متنوعی از عکاسی بدست آورد. لذا اشنایی با مدلهای لنز و جاییگاه استفاده انها میتواند به خرید مناسب کمک کند. بهتر است ابتدا با مشخصات لنز اشنا شویم. بدانیم مشخصاتی که وجه تمایز لنرها را مشخص میکنند، چه معنی دارند.
پارامترهای مهم در انتخاب لنز عبارتند از فاصله کانونی، دیافراگم، عمق میدان است. لازم به ذکر است که اطلاعات بیشتر درباره لنزهای مختلف، خصوصیات فنی و تکنیک‌های استفاده از آنها، به تجربه و دانش عکاس وابسته است. همچنین، در انتخاب لنز مناسب، نیازهای خود و نوع عکاسی مد نظرتان را در نظر بگیرید.
معرفی انواع دوربین برای عکاسی، از ساده تا حرفه ای، برای مطالعه بیشتر بر روی این لینک کلیک کنید
فاصله کانونی Focal length
وقتی نور وارد لنز میشود، در یک نقطه متمرکز میگردد. به عبارتی در آن نقطه همگرا شده است. این نقطه Nodal point (نقطه گره) نام دارد. فاصله بین این نقطه و سنسورهای دوربین با عنوان فاصله کانونی شناخته میشود. این فاصله به میلیمتر بیان میگردد. تأثیر بزرگی بر زاویهٔ دید و بزرگنمایی تصویر دارد. لنزهای با فاصله کانونی کوتاه، زاویهٔ دید گسترده‌تری دارند، تصاویر را کوچکتر و زمینهٔ بیشتری را در بر می‌گیرند. در حالی که لنزهای با فاصله کانونی بزرگ، تصاویر را بزرگتر و تمرکز بیشتری بر سوژه هدایت میکنند، زاویهٔ دید باریک‌تری دارند و برای عکاسی تله‌فوتو مناسب هستند.
هر چه فاصله کانونی بیشتر باشد زاویه دید کمتری خواهید داشت. یعنی در کادر عکس شما بخشهای کمتری از محیط قرار میگیرد. اما عکس بزرگنمایی بیشتری دارد. یعنی شما بخش کوچکتری از محیط را میتوانید در عکس داشته باشید ولی با جزییات بیشتراین اتفاق می افتد.
توجه داشته باشید که فاصله کانونی لنز تنها یکی از عوامل مؤثر در زوایای دید و بزرگنمایی تصویر است. ترکیب آن با سایر عوامل مانند سایز سنسور، اندازهٔ دیافراگم و فاصلهٔ سوژه از دوربین نهایتاً تأثیر نهایی را بر تصویر تعیین میکند.
هوش مصنوعی در دوربینهای عکاسی: معرفی 5 مدل دوربین دارای AI، برای مطالعه بیشتر بر روی این لینک کلیک کنید
دیافراگم Aperture
به روزنه ورودی دهانه لنز گفته میشود. این روزنه مشخص میکند که چقدر نور وارد لنز میگردد. به عبارت ساده تر دیافراگم را میتوان به مانند دریچه در نظر گرفت. هر چه این در بزرگتر باشد، نور ورودی به مراتب بیشتر خواهد بود. هر چه نور بیشتر وارد شود عکسها روشنتر خواهند بود. معمولا این امکان به عکاس داده میشود که متناسب با عکس خود، دیافراگم را کوچک یا بزرگ کند.
معیار سنجش دیافراگم f-stops است که به آن f-number نیز میگویند. هر چه این عدد کوچکتر باشد، دیافراگم بزرگتر خواهد بود. یعنی f/2.8 دیافراگم بزرگتری نسبت به f/8 دارد. دیافراگم بر نور و عمق تصویر تاثیر گذار است. دیافراگم بزرگتر exposure بیشتری دارد. تصویر روشنتر است. همچنین در دیافراگم بزرگتر، عمق میدان کوچکتر در اختیار خواهید داشت که به عکاسی هنری و پرتره کمک میکند.
عمق میدان Depth of Field
در یک عکس معمولا یک نقطه فوکوس وجود دارد. منطقه ای که در جلو و پشت این نقطه که به صورت sharp و واضح نمایش داده میشود، عمق میدان میگویند. به عبارت دیگر فاصله بین نزدیکترین و دورترین نقاطی که در عکس به طور قابل قبولی واضح نمایش داده میشود. عمق میدان توسط سه عامل کنترل میشود: دیافراگم، فاصله فوکوس و فاصله سوژه تا دوربین.
تقسیم بندی لنز دوربین
به طور کلی لنزها به دو دسته لنز زوم و لنز ثابت تقسیم میگردند.
لنز ثابت Prime lenses
این مدل دارای فاصله کانونی focal length ثابت است. از این جهت سرعت بالا و وضوح خوبی دارد. همچنین در مقابل لرزش مقاومت بهتری دارد. لنز ثابت وزن سبکتری دارد و حمل و نقل آن راحتتر است. ولی انعطافپذیری در موقعیتهای مختلف عکاسی کمتر میشود.
لنز زوم Zoom lenses
لنر زوم دارای چندین شیشه داخلی است که میتواند فاصله کانونی متفاوت ایجاد کند. از این رو برای عکاسی انعطاف خوبی خواهد داشت. ولی این باعث سبنگن و حجیم شدن لنز میگردد. لذا حمل و نقل آن سختتر خواهد بود.
انواع لنز در عکاسی
در بین لنز ثابت و لنز زوم انواع مختلفی وجود دارد. که فاصله کانونی متفاوت دارند.
1. Macro Lenses
اگر میخواهید از یک زنبور که بر روی یک گل نشسته عکاسی کنید، به لنز ماکرو نیاز دارید. این لنز بزرگنمایی خوبی دارد و برای عکاسی در رنج نزدیک مورد استفاده قرار میگیرد. برای عکاسی طبیعت بسیار مناسب است و جزئیات زیادی را نشان میدهد.
2. Telephoto Lenses
لنز تله فوتو، لنزی با چندین نقطه کانونی است. از این جهت به عنوان لنز زوم میباشد. زمانیکه بخواهید یک سوژه را که در فاصله دور قرار دارد به صورت متمایز نشان دهید، این لنز گزینه مناسب شما است. البته این امر به قیمت کم شدن میدان دید میشود. همانند تلسکوپ که برای مشاهده ستاره استفاده میگردد، این لنز هم برای هدفهای دور مناسب خواهد بود. یکی از کاربردهای این لنز در عکاسی ورزشی است. زمانیکه در کنار زمین هستید میتوانید عکسهای خوبی از بازیکنان یک بازی فوتبال ثبت نمایید. این لنز مدلهای مختلفی دارد و گاها سنگین و حجیم میباشد.
3. Wide Angle Lenses
بهترین لنز برای اینکه یه محدوده بزرگ را در قاب تصویر خود ثبت کنید. از این رو برای عکاسی خیابانی و Landscape از این مدل لنز استفاده میکنند. با این لنز همه تصویر به صورت فوکوس است، مگر اینکه سوژه به دوربین نزدیک باشد.
4. Standard Lenses
فاصله کانونی این لنز بین 35mm تا 85mm است. یعنی در حد متوسط میباشد. این لنز میتواند در حد مناسبی هر دو وضعیت نمای نزدیک و نمای باز را براورده سازد. یعنی با این لنز هم عکس با زوایای باز میتوانید بی اندازید و هم از سوژه‌ها در فاصله نزدیک عکاسی کنید. از این رو به عنوان لنز استاندارد شناخته میشود.
5. Specialty Lenses
این لنزها، مدلهایی هستند که میتوانند عکسهای خاصی را برای شما ثبت کنند. به طور مثال Fisheye lens برای عکاسی با زاویه بسیار باز است. به حدی که عکس همانند یک حباب دیده میشود.
یا وقتی با لنز Tilt shift lens عکاسی کنید، سوژه ها همانند اسباب بازی به نظر میرسند. در حقیقت به شکلی کوچک میشوند که انگار به یک ماکت اسباب بازی نگاه میکنید.
معرفی چند مدل لنز پر کاربرد
تا اینجا با لنز و انواع آن آشنا شدید. در ادامه چند مدل لنز عکاسی برای شما معرفی میگردد.
- لنز ultra-wide برای دوربین DSLR از Canon and Nikon، مدل: Sigma 14-24mm f2.8 Art
- لنز fisheye برای دوربین DSLR از Nikon، مدل: Nikon 8-15mm f3.5-4.5 fisheye
- لنز Macro مدل: Canon EF 100mm f/2.8 Macro USM
- لنز Telephoto مدل: Canon EF 70-300mm f/4-5.6 IS II USM
- لنز استاندارد برای تازه کارها مدل: Sony fe 50mm f/1.8